ΥΠΟΜΝΗΜΑ Σ.Ε.Φ.Ε.Α.Α.
Aρ.Πρωτοκ.: 54/18-9-2019 Αθήνα, 23/9/2019
ΠΡΟΣ:
κ. ΥΠΟΥΡΓΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ
κ. ΥΦΥΠΟΥΡΓΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ
κ. ΓΕΝΙΚΟ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΤΑΞΗΣ
κα. ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ ΑΝΤΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ
κ. ΑΡΧΗΓΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ
ΥΠΟΜΝΗΜΑ Σ.Ε.Φ.Ε.Α.Α.
Α. ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ΔΗΜΟΣΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΜΑΡΤΥΡΩΝ (ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΗΣ), ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΛΗΨΗ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ ΑΥΤΩΝ.
Β. ΓΙΑ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΑΡΘΡΟΥ 253 ΚΩΔΙΚΑ ΠΟΙΝΙΚΗΣ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑΣ (Κ.Π.Δ.)
ΘΕΜΑ: ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ΔΗΜΟΣΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΜΑΡΤΥΡΩΝ (ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΗΣ), ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΛΗΨΗ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ ΑΥΤΩΝ. ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΑΡΘΡΟΥ 253 ΚΩΔΙΚΑ ΠΟΙΝΙΚΗΣ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑΣ (Κ.Π.Δ.).
Α. ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ΔΗΜΟΣΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΜΑΡΤΥΡΩΝ (ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΗΣ),
ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΛΗΨΗ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ ΑΥΤΩΝ.
Όπως είναι γνωστό ο κατηγορούμενος στην ποινική δίκη δικαιούται να γνωρίζει επακριβώς την αξιόποινη πράξη για την οποία καλείται να δικαστεί, τόσο κατά το νομικό όσο και κατά το πραγματικό σκέλος, καθώς και άλλα σημαντικά για αυτόν στοιχεία της διαδικασίας, όπως δικαστήριο, ημερομηνία δικασίμου, μάρτυρες κατηγορίας, κ.λπ.
Ειδικότερα για τους μάρτυρες κατηγορίας, σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 326 [Γνωστοποίηση των μαρτύρων] του Κ.Π.Δ. [ν. 4620/2019 Κύρωση του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας. (Α΄ 96)], «Ο αρμόδιος εισαγγελέας πέντε τουλάχιστον ημέρες πριν από τη δημόσια συνεδρίαση επιδίδει στον κατηγορούμενο που παραπέμπεται να δικαστεί σε οποιοδήποτε ποινικό δικαστήριο, κατάλογο των μαρτύρων που θα εξεταστούν. Ο κατάλογος αυτός μπορεί να καταγραφεί στο σώμα και μάλιστα στο τέλος του κλητηρίου θεσπίσματος ή της κλήσης για εμφάνιση. ….».
Το δικαίωμα αυτό του κατηγορουμένου δεν είναι δυνατό να οδηγεί και σε δημοσιοποίηση των στοιχείων των μαρτύρων κατηγορίας, για οποιονδήποτε επιδιωκόμενο σκοπό.
Χρήζουν λοιπόν προστασίας οι μάρτυρες κατηγορίας σε ποινική δίκη από τη διαρροή/δημοσιοποίηση/δημοσίευση των στοιχείων τους με οποιανδήποτε τρόπο (Μ.Μ.Ε., ηλεκτρονικός τύπος, μέσα ηλεκτρονικής κοινωνικής δικτύωσης, κ.λπ.). Της αυτής προστασίας, για την ισότητα των όπλων, πρέπει να απολαμβάνουν και οι μάρτυρες υπεράσπισης.
Σκοπός της απαγόρευσης είναι η αποφυγή άσκησης πίεσης και επηρεασμού, θετικού ή αρνητικού, των μαρτύρων, πιθανολογούμενου απευθείας εκφοβισμού αυτών ή μέσω του στενού οικογενειακού και κοινωνικού τους κύκλου ακόμη δε και πιθανολογούμενης ή εικαζόμενης εκδίκησης, ενδεχομένως δε και υποκείμενο τρομοκρατικής ενέργειας ή οποιαδήποτε απόπειρα βλάβης σε προσωπικό ή οικογενειακό επίπεδο.
Στην ελληνική νομοθεσία υφίσταται κενό. Η υιοθέτηση σχετικής ρύθμισης κρίνεται αναγκαία. Το κενό αυτό καλύπτεται με την παρούσα πρόταση.
Κατόπιν των ανωτέρω κε Υπουργέ, προτείνεται η εκδήλωση νομοθετικής πρωτοβουλίας για την ως άνω ρύθμιση της αναγκαίας απαγόρευσης.
Πρόταση /διάταξης:
Όποιος δημοσιοποιεί με οποιονδήποτε τρόπο τα στοιχεία μαρτύρων υπεράσπισης ή κατηγορίας (ονοματεπώνυμο, τόπο γέννησης, κατοικίας και εργασίας, καθώς και του επαγγέλματος και ηλικίας) σε ποινική δίκη, ιδίως του ένστολου προσωπικού της Ελληνικής Αστυνομίας, τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον έξι μηνών και χρηματική ποινή. Η φωτογράφηση των μαρτύρων απαγορεύεται. Η δημοσιοποίηση με οποιανδήποτε τρόπο φωτογραφιών των προσώπων αυτών συνιστά επιβαρυντική περίπτωση.
Β. ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΑΡΘΡΟΥ 253
ΚΩΔΙΚΑ ΠΟΙΝΙΚΗΣ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑΣ (Κ.Π.Δ.) [ν. 4620/2019]
Με το ν. 4620/2019 (Α΄ 96) κυρώθηκαν οι διατάξεις του νέου Κώδικα Ποινικής Δικονομίας. Σύμφωνα με το άρθρο 253 [Προϋποθέσεις για τη διενέργεια έρευνας]του νέου Κ.Π.Δ.: «Αν διεξάγεται ανάκριση για κακούργημα ή πλημμέλημα, έρευνα διενεργείται, με την παρουσία πάντοτε εκπροσώπων της δικαστικής εξουσίας, όταν μπορεί βάσιμα να υποτεθεί ότι η βεβαίωση του εγκλήματος, η αποκάλυψη ή η σύλληψη των δραστών ή τέλος η βεβαίωση ή η αποκατάσταση της ζημίας που προκλήθηκε, είναι δυνατό να πραγματοποιηθεί ή να διευκολυνθεί μόνο με αυτήν».
Η πρόβλεψη στο ανωτέρω άρθρο, για διενέργεια έρευνας πάντα με την παρουσία εκπροσώπων της δικαστικής εξουσίας, χωρίς να εξειδικεύει το είδος της έρευνας, δημιουργεί σοβαρά εμπόδια στην πρόληψη και καταστολή της εγκληματικότητας κατά τη δράση της Ελληνικής Αστυνομίας, γεγονός που έχουν αναδείξει οι αστυνομικές αρχές με αναφορές στο Αρχηγείο.
Χαρακτηριστική η αναφορά της ηλεκτρονικoύ ειδησεογραφικού πρακτορείου in.gr (https://www.in.gr/2019/09/09/greece/xeiropedes-stin-el-vazei-o-neos-poinikos-kodikas-apagoreyontai-oi-elegxoi-stous-dromous/), που δημοσιεύει αποσπάσματα αναφοράς της Γενικής Περιφερειακής Αστυνομικής Διεύθυνσης Κεντρικής Μακεδονίας, με τίτλο: «Χειροπέδες» στην ΕΛ.ΑΣ. βάζει ο νέος Ποινικός Κώδικας – Απαγορεύονται οι έλεγχοι στους δρόμους».
Ειδικότερα: «ο νέος Ποινικός Κώδικας «δένει τα χέρια» της Αστυνομίας. Ο κύκλος της ανομίας και η σύγχυση στις διωκτικές Αρχές περιγράφονται σε έγγραφο της ΕΛ.ΑΣ. Καμία οδηγία από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου…
… «Στο άρθρο 253 του τροποποιημένου Κ.Π.Δ. προβλέπεται ότι η έρευνα διενεργείται πάντοτε με την παρουσία εκπροσώπου της δικαστικής εξουσίας. Ευλόγως ανακύπτει θέμα εάν αυτό ισχύει για όλων των ειδών τις έρευνες που ενεργούν ανακριτικοί υπάλληλοι της ΕΛ.ΑΣ. και συγκεκριμένα πέραν των ερευνών σε κατοικίες, στις σωματικές έρευνες ή στις έρευνες αυτοκινήτων καθόσον σε θετική περίπτωση πέρα από τη δημιουργία σοβαρής καθυστέρησης στην εκτέλεση του αστυνομικού έργου, κινδυνεύουν οι αστυνομικοί που εκτελούν τις ως άνω ενέργειες χωρίς παρουσία δικαστικού λειτουργού για παράβαση ουσιαστικής διάταξης νόμου. …».
Σύμφωνα με δημοσίευμα του πρακτορείου ειδήσεων «dikastikο» (https://www.dikastiko.gr/αναλυση/νέος-πκ-μια-άγνωστη-διάταξη-απειλεί-να/) της 25-7-2019, στο προσφάτως δημοσιευθέν βιβλίο του, ο Πρόεδρος της Νομοπαρασκευαστικής Επιτροπής για τον Κ.Π.Δ., Καθηγητής κ. Θ. Δαλακούρας, αναφέρει: «Ο Νέος Κ.Π.Δ. Μια πρώτη ερμηνευτική προσέγγιση του Ν 4620/2019» (σελ. 80), «από τη διατύπωση του άρθρου 253 έχει παραλειφθεί από προφανή παραδρομή η φράση «και αν αυτή αφορά κατοικία», με αποτέλεσμα να δίνεται η εντύπωση ότι η προϋπόθεση της παρουσίας εκπροσώπων της δικαστικής εξουσίας απαιτείται για όλες τις περιπτώσεις ερευνών και όχι μόνον για έρευνες κατοικίας».
Πρόταση /διάταξης:
Κατόπιν των ανωτέρω κε Υπουργέ, προτείνεται η εκδήλωση νομοθετικής πρωτοβουλίας για την αναγκαία τροποποίηση του άρθρου 253 Κ.Π.Δ, είτε με τη συμπλήρωση της πρότασης «και αν αυτή αφορά κατοικία» [δηλ. «Αν διεξάγεται ανάκριση για κακούργημα ή πλημμέλημα, έρευνα διενεργείται, «και αν αυτή αφορά κατοικία» με την παρουσία πάντοτε εκπροσώπων της δικαστικής εξουσίας, όταν μπορεί βάσιμα να υποτεθεί ότι….], δεδομένου ότι κατά το άρθρο 9 παρ. 1 του Συντάγματος «H κατοικία του καθενός είναι άσυλο. H ιδιωτική και οικογενειακή ζωή του ατόμου είναι απαραβίαστη. Καμία έρευνα δεν γίνεται σε κατοικία, παρά μόνο όταν και όπως ορίζει ο νόμος και πάντοτε με την παρουσία εκπροσώπων της δικαστικής εξουσίας.», είτε με την απάλειψη της πρότασης «με την παρουσία πάντοτε εκπροσώπων της δικαστικής εξουσίας [δηλ. «Αν διεξάγεται ανάκριση για κακούργημα ή πλημμέλημα, έρευνα διενεργείται όταν μπορεί βάσιμα να υποτεθεί ότι….»].
ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ
-O- -O-
ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΓΕΝ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΝΤΟΥΜΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΜΑΥΡΟΕΙΔΑΚΟΣ ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ
